Lęk u dzieci to bardzo naturalna reakcja na nowe, nieznane lub trudne sytuacje. Dla maluchów nawet drobne zmiany mogą być źródłem niepokoju.
Jak pomóc dziecku, które się boi? Jak rozmawiać o emocjach, aby wspierać dziecko w trudnych chwilach?

W artykule podpowiadamy, jak rozpoznawać lęk u dzieci i jak skutecznie wspierać je w oswajaniu trudnych emocji.

Dlaczego dzieci odczuwają lęk?

Lęk to emocja, która pojawia się, gdy dziecko doświadcza czegoś nowego, nieprzewidywalnego lub stresującego.
Przeprowadzka, zmiana przedszkola, pierwszy dzień w szkole — to wydarzenia, które często wywołują lęk u dzieci.

W książce „Rózia i kolorowe emocje”, w rozdziale pt: „Lęk”, zobaczymy, jak wygląda to od środka:

„Czuję duży lęk, bo nie wiem, co dalej,
Nic już się nie dzieje o godzinie stałej.
Jestem zasmucona, bardzo się też boję,
Łzy płyną do oczu, gdy z walizką stoję.”

Dziecko może czuć się zagubione i przestraszone, nawet jeśli dorośli widzą sytuację jako pozytywną.

Jak rozpoznać lęk u dziecka?

Czasem dzieci nie potrafią wprost powiedzieć, że się boją.
Warto zwrócić uwagę na takie sygnały:

• wycofanie, płaczliwość, niepokój,
• problemy ze snem, bóle brzucha, brak apetytu,
• złość, rozdrażnienie bez wyraźnej przyczyny.

Jeśli zauważysz takie objawy, warto zacząć rozmowę o emocjach, nie oceniając dziecka.

Jak wspierać dziecko w trudnych emocjach?

1. Nazwij emocje dziecka

Pomóż dziecku zrozumieć, co czuje. Zamiast pytać „czemu płaczesz?”, lepiej powiedzieć:
„Widzę, że jesteś smutny i przestraszony. Chcesz o tym porozmawiać?”

Nazwanie emocji pomaga dziecku lepiej je oswoić.

2. Daj dziecku przestrzeń do przeżywania emocji

Płacz, smutek, lęk — to naturalne reakcje. Nie próbuj zaprzeczać uczuciom dziecka słowami: „Nie ma się czego bać” lub „Wszystko będzie dobrze”.
Zamiast tego powiedz: „Rozumiem, że to dla Ciebie trudne. Jestem przy Tobie.”

3. Przygotuj dziecko na zmiany

Jeśli w życiu dziecka szykuje się zmiana (np. przeprowadzka), oswajaj ją krok po kroku:

• opowiadaj o nowym miejscu,
• pokaż zdjęcia,
• stwórz wspólny rysunek nowego domu lub szkoły. Takie przygotowanie zmniejsza lęk i buduje poczucie bezpieczeństwa.

4. Bądź cierpliwa i obecna

Każde dziecko potrzebuje innego czasu, aby przystosować się do nowej sytuacji.
Twoja cierpliwość, bliskość i spokojna rozmowa o emocjach są najlepszym wsparciem.

Czego uczymy się z historii Rózi?

Rodzice Rózi, widząc jej lęk, zatrzymali się, przytulili ją i pomogli nazwać emocje.
Wspólnie stworzyli nowy obraz rzeczywistości, budując w dziewczynce poczucie bezpieczeństwa.

To przykład na to, że czasem naprawdę niewiele trzeba: obecność, rozmowa, czułe spojrzenie — i świat dziecka staje się mniej straszny.

Dlaczego rozmowa o emocjach z dzieckiem jest tak ważna?

Rozmowa o emocjach buduje w dziecku wewnętrzną siłę i odporność emocjonalną.
Dzieci, które wiedzą, że mogą mówić o swoich uczuciach, łatwiej radzą sobie z lękiem i trudnościami. Warto pamiętać, że emocje — nawet te trudne — są naturalną częścią życia.
Nie trzeba ich naprawiać ani usuwać. Wystarczy być przy dziecku, towarzyszyć mu i pomagać je rozumieć.

Szukasz książek, które pomagają dzieciom nazywać emocje i oswajać lęk? Wskakuj pod Parasolkę i znajdź historie pełne wsparcia i czułości.